Polskie Towarzystwo Numizmatyczne
Oddział Bydgoski im. Stanisława Niewiteckiego

Mennica bydgoska

Panorama Bydgoszczy - Dahlberg Erik

1594 r.

Otwarta przez Stanisława Cikowskiego, na mocy przywileju królewskiego, prywatna mennica pracowała do 1601 roku, kiedy to decyzją sejmową zamknięto wszystkie mennice w Koronie. W okresie tym bito w niej szelągi, grosze, szóstaki oraz ogromną ilość trojaków.

1613 r.

Mennica ponownie otwarta na polecenie króla Zygmunta III Wazy, tym razem jako mennica królewska - stała się największą mennicą koronną. Wznowiono w niej bicie szelągów, groszy i w bardzo dużej ilości półtoraków, wybijano orty - monetę stanowiącą ćwierć talara. Po roku 1627 uchwałą sejmową zakazano bicia drobnej monety - mennica zwiększyła bicie talarów i ich wielokrotności. Oprócz monet srebrnych bito również monety złote o różnych nominałach.

1621 r.

W mennicy bydgoskiej wybito słynną 100 dukatową monetę - największą i najwartościowszą monetę polską.

1632 r.

Na krótko przed śmiercią król Zygmunt III Waza zrzekł się praw do mennicy - mennica bydgoska stała się mennicą państwową.

1644 r.

Przypuszcza się, że mennicę zamknięto, a urządzenia i fachowców przeniesiono do Krakowa.

1650 r.

W trakcie panowania króla Jana Kazimierza mennicę ponownie uruchomiono, pracowała do roku 1652 - bito w niej szelągi, miedziane grosze, trojaki, szóstaki, orty, talary i dukaty.

1660 r.

Uruchomiono mennicę zrujnowaną po potopie szwedzkim - pracowała do abdykacji króla Jana Kazimierza w 1668 roku.

1671 r.

Jednorazowe uruchomienie zakładu w celu wybicia próbnych monet w celu pokazania ich na sejmie w czasie krótkotrwałego panowania króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego.

1677 r.

Ostatnie otwarcie mennicy, tym razem podczas panowania króla Jana III Sobieskiego.

1685 r.

Decyzja sejmowa o zamknięciu mennicy bydgoskiej - istnieją dowody, że pracowała do roku 1688, kiedy to na zawsze zaprzestała swej działalności.


Wykaz i objaśnienia herbów na monetach bydgoskich:

herb Lewart Jana Firleja, podskarbiego koronnego z lat 1590-1609 herb Lewart Jana Firleja, podskarbiego koronnego z lat 1590-1609
herb Pilawa Baltazara Stanisławskiego, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1609-13 herb Pilawa Baltazara Stanisławskiego, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1609-1613
herb Awdaniec Stanisława Warszyckiego, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1613-16 herb Awdaniec Stanisława Warszyckiego, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1613-1616
herb Sas Mikołaja Daniłłowicza, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1616-24, a potem jego syna Jana Daniłłowicza, również podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1631-50 herb Sas Mikołaja Daniłłowicza, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1616-1624, a potem jego syna, Jana Daniłłowicza, również podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1631-1650
herb Półkozic Hermolausa Ligęzy, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1624-31 herb Półkozic Hermolausa Ligęzy, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1624-1631
herb Wieniawa Bogusława Leszczyńskiego, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1650-59 herb Wieniawa Bogusława Leszczyńskiego, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1650-1659
herb Ślepowron Jana Kazimierza Krasińskiego, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1659-68 herb Ślepowron Jana Kazimierza Krasińskiego, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1659-1668
herb Leliwa Jana Andrzeja Morstina, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1668-83 herb Leliwa Jana Andrzeja Morstina, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1668-1683
herb Jelita Marcina Zamoyskiego, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1683-89 herb Jelita Marcina Zamoyskiego, podskarbiego wielkiego koronnego z lat 1683-1689
herb Radwan Stanisława Cikowskiego, właściciela mennicy bydgoskiej z lat 1594-1601 herb Radwan Stanisława Cikowskiego, właściciela mennicy bydgoskiej z lat 1594-1601
herb Hermana Ruedigera, zawiadowcy mennicy bydgoskiej z lat 1596-1601 herb Hermana Ruedigera, zawiadowcy mennicy bydgoskiej z lat 1596-1601
herb Walentego Jahnsa, dzierżawcy mennicy bydgoskiej z lat 1594-96 herb Walentego Jahnsa, dzierżawcy mennicy bydgoskiej z lat 1594-1596

Inicjały na monetach bydgoskich:

  • AT - Andrzej Tymf, dzierżawca mennicy bydgoskiej w latach 1661-1667
  • B - Bydgoszcz, mennica bydgoska
  • B - Bartsch Gottfried, kierownik mennicy krakowskiej
  • BB - Bromberg = Bydgoszcz
  • BS - nieznany bliżej rytownik mennicy bydgoskiej
  • C - Cracovia
  • CDC - Claudius de Canotti, przedsiębiorca menniczy w latach 1644-1646
  • CG - Krzysztof Guttman, kierownik mennicy bydgoskiej w latach 1650-1652
  • GG - Gabryel Gerloff, dzierżawca mennicy bydgoskiej w latach 1640-1644
  • GP - Gerhard Pyrami, dzierżawca mennicy krakowskiej w latach 1648-1650
  • HR - Herman Rüediger, przedsiębiorca menniczy w końcu XVI w.
  • ICR - Johannes Casimirus Rex
  • IF - Jan Firlej z Dąbrowicy, podskarbi wielki koronny w latach 1590-1609
  • IH - Jan Höehn, ojciec i syn, medalierzy gdańscy XVII w.
  • II - Jakub Jacobson, przedsiębiorca menniczy w 1639 r.
  • IIVE - Jakub Jacobson van Emden, jw.
  • K - Kraków, mennica krakowska
  • MH - Michał Hoderman, wardein mennicy bydgoskiej w latach 1671-1685
  • MRVM - Maciej Rippers van Mening, kierownik mennicy bydgoskiej w 1639 r.
  • MW - Moneta (mennica) wschowska
  • S - Sigismundus, Zygmunt III
  • SA - Samuel Ammon, medalier gdański w latach 1613-1621
  • SB - Santi Bani, kierownik mennicy bydgoskiej w latach 1677-1678
  • SC - Stanisław Cikowski, właściciel mennicy bydgoskiej w latach 1594-1601
  • SP - Spytek Pstrokoński, dzierżawca mennicy bydgoskiej w latach 1684-1685
  • SVP - Spytek Pstrokoński, jw.
  • ST - Sigismundus Tertius rex, Zygmunt III
  • TLB - Tytus Livius Boratini, przedsiębiorca menniczy 1658-1682
  • TT - Tomasz Tymf, przedsiębiorca menniczy w latach 1660-1662
  • VI - Walenty Jahns, dzierżawca mennicy bydgoskiej w 1594 r.
  • VI - znak wartości = 6 groszy
  • W - herb Awdaniec podskarbiego Warszyckiego w latach 1613-1616
Copyright © 2001-2024 Andrzej Wrzesiński
Realizacja Webhome.pl
QR Code